De energietransitie in Nederland klinkt vaak ambitieus en inspirerend, maar in de praktijk schuurt het inmiddels stevig. Netbeheerders die aanvragen voor zwaardere aansluitingen uitstellen, beperkingen op teruglevering van zonnestroom en wachttijden voor nieuwe aansluitingen: het zijn ontwikkelingen die voor een facilitaire organisatie van belang zijn.
De kernvraag wordt daardoor steeds urgenter: hoe zorg je dat jouw gebouw blijft functioneren als het stroomnet “vol” is?
Wat betekent netcongestie?
Netcongestie ontstaat wanneer meer elektriciteit gevraagd of aangeboden wordt dan het net op dat moment kan verwerken. Op een industrieterrein schommelt de hele dag de vraag en aanbod van energie. Als iedereen om 09.00 uur zijn auto wil gaan opladen, de fabrieken de machines gaan opstarten en o kantoren de airco’s beginnen te werken, dan moet deze stroom er wel zijn.
Als jij het machinepark van je organisatie wil gaan uitbreiden of vernieuwen, dan moet hiervoor wel capaciteit zijn. Voor jou als facilitaire verantwoordelijke vertaalt zich dat naar het borgen van de betrouwbaarheid van concrete voorzieningen.
Eerste gevolgen van een vol stroomnet
Laadpalen vormen vaak de eerste zichtbare frictie. Waar je misschien dacht aan onbeperkte uitbreidingsmogelijkheden, blijk je al snel afhankelijk van slimme aansturing en load balancing om piekbelasting te vermijden. Zonder goede sturing loop je het risico op uitval of beperkingen vanuit de netbeheerder.
Ook warmtepompen en koeling vragen aandacht. De elektrificatie van verwarming, in combinatie met intensieve koeling, vergroot de pieken in je verbruik. Spanningdips of tijdelijke afschakelingen raken direct het binnenklimaat. Dat vertaalt zich in comfortklachten, maar ook in risico’s voor temperatuurgevoelige ruimtes.
Het meest kritisch wordt het bij dataruimtes en andere 24/7-processen. Daar is een stabiele spanning geen luxe maar een strikte randvoorwaarde. Netcongestie vergroot de kans op verstoringen. Zonder goede noodstroomstrategie kan een korte hapering al leiden tot stilvallen van het primaire proces (downtime), dataverlies of contractuele problemen richting interne klanten of externe afnemers.
Rol van MJOP en contracten?
Afwachten tot het net verzwaard wordt, is geen serieuze optie. De wachtlijst is op veel plaatsen in het land meer dan vijf jaar. Netcongestie hoort thuis in je MJOP én in je contractmanagement.
In je MJOP neem je niet alleen onderhoud en vervanging van installaties op, maar ook de energievoorziening als risicofactor. Dat betekent dat je investeringen in laadpalen, warmtepompen, koeling en dataruimtes bekijkt in samenhang met de beschikbare netcapaciteit. Waar mogelijk breng je prioriteiten aan en faseer je de plannen voor uitbreiding en maak je op basis van verbruiksgegevens toekomstscenario’s.
Daarnaast is het verstandig om structureel te investeren in monitoring: energiemonitoring op hoofdverdeelkast, inzicht in piekbelastingen en regelmatige analyse van verbruiksprofielen. Daarmee kun je onderbouwen welke maatregelen nodig zijn, variërend van load balancing tot aanpassing van bedrijfsuren of inzet van noodstroomvoorzieningen.
Zorg dat je in je contracten met energieleveranciers en installatiepartners afspraken vastlegt over flexibiliteit. Denk aan het kunnen sturen op pieken, het tijdelijk verlagen van vermogen in ruil voor betere tarieven, of het afstemmen van instellingen op momenten dat het net het meest belast wordt. Ook de SLA’s rondom noodstroom, periodiek testen en rapportage van storingen zijn onderdeel van deze continuïteitsafspraken.
De rol van facilitaire inkoop
Als facilitaire inkoop kun je hier ook actief een bijdrage aan leveren en zo het verschil maken. In plaats van enkel laadpalen, koelmachines of UPS-systemen in te kopen, kijk je naar de continuïteit van de dienst: beschikbaarheid, monitoring en voorspelbaarheid.
Daar horen eisen bij als: leveranciers die real-time inzicht bieden in verbruik en belasting, systemen die standaard over load balancing beschikken, en installaties die naadloos integreren met je gebouwbeheersysteem en energiemonitoring.
Ook de adviesrol van de leverancier is relevant: je wilt een partner die actief meedenkt over de uitdagingen van nu en de toekomst, zoals congestierisico’s, in plaats van een partij die pas in beweging komt als het al misgaat.
Wanneer is een UPS of extra aggregaat verdedigbaar?
Een UPS of extra aggregaat is een stevige investering, maar in bepaalde situaties bedrijfseconomisch uitstekend te verantwoorden. Dat geldt vooral als je processen hebt waarbij een uur uitval direct leidt tot hoge schade: zorg, dataverwerking, productie of kritische logistiek.
De afweging maak je door de kosten van uitval (productieverlies, dataverlies, boetes, imagoschade) te vergelijken met de totale jaarlijkse kosten van aanschaf, onderhoud en gebruik van de noodstroomvoorziening. Als die balans in het voordeel van zekerheid uitslaat, hoort een UPS of aggregaat niet in de sfeer van “extra luxe”, maar in de kern van je continuïteitsstrategie.
Netcongestie in je facilitaire strategie
Netcongestie is geen tijdelijke hobbel, maar een structurele realiteit waar je als facility manager rekening mee moet houden. Door nu al in je MJOP, contracten en inkoopbeleid te sturen op flexibiliteit, monitoring en noodstroom, verklein je de kans dat een “vol stroomnet” jouw organisatie stillegt.
BaseCamp Solutions ondersteunt vanuit waar serviceoplossingen haar klanten om dit adequaat in te richten en te borgen. Geïnteresseerd? Neem contact met ons op voor een verkennend gesprek.
